نەبەز گۆران:
لە ئاستە كۆمەڵایەتییەكەدا هیچ كێشە و گرفتێك لە نێوان خەڵكی هەولێر و سلێمانی بوونی نییە، ئەوەی دەیەوێت گرفتەكە دروستبكات گوتارێكی ئایدۆلۆژیی حیزبیە، ئێستا ئەو گوتارە بارگاوی كراوە بە بەرژەوەندی بازرگانی كۆمەڵێك دەستەو تاقم لە هەردوولا. گوێگرتن لەوانەی ئەم گوتارە پەرەپێدەدەن، گوێگرتنە لە بیماریی شارچییەتی، هەرجارەو لەژێر ناوێكدا بەرژەوەندییەكانی خۆیان بارگاویدەكەن بەو گوتارە ئایدۆلۆژییەوە و دەیانەوێت تا ئاستی تاك بەتاكی خەڵكی دووشارەكە رقێك و دژ بەیەك بوونێك دروستبكەن، بۆ ئەوەی لە ئاستی بەرژەوەندیی خۆیان سودی لێبیینن.
“كێشەی غاز ئەمە چیرۆكە راستەقینەكەیەتی. یەكەمجار دابەشكردنەكە بە دەست كۆمپانیاییەكی سەر بە یەكێتییەوە بووە، لەم ماوەی پێشوەدا تەندەرەكە دراوە بە كۆمپانیاییەكی سەر بە پارتی، ئەمانیش خاوەن كۆمپانیاكەیان پێچاوەتەوە، نایانەوێت هەم غاز_ەكە لە سنوورەكەیان ببدرێت و هەم قازانجی دابەشكاریییەكەش بۆ پارتی بێت و، ئەویش ئامادە نەبێت بۆ هیچ پرۆژەیەكی ئەمبەر رەزامەندی پیشانبدات و كێشە بۆ پرۆژەكانی ئەمبەر دروستبكات.” ئیدی ئەم حاڵەتە كراوەتە كێشەی شارچییەتی، پێدەچێت دەسەڵاتدارەكانی پارتی لەوەتێنەگەیشتبن ئەم نەوەیەی دێنە ناو دەسەڵاتی یەكێتی، لە نەوەی پێشوو ناچن بە شیرینییەك رازی ببن، مامەڵەكردن لەگەڵ ئەم نەوەیە، بە شیرینی بەخشینەوە چارەسەر نابێت. هەڵسوكەوتی ئەم نەوەیەش لەگەڵ دەسەڵاتدارانی ئەوبەری پارتی، هەڵسوكەوتێكی پەرچەكردارانەیە، هەردوو لا سەرقاڵی پاراستنی بەرژەوەندییەكانی خۆیانن و ملنادەن بە یەك ، هەركەسێك لەو بەینەدا _دەسماڵباشی بۆ هەرلایەكیان بكات، بێگومان بەشوێن بەرژەوەندییەكانی خۆی دەگەڕێت.(زۆرنابات رێكدەكەونەوە لەسەر بازرگانییكردنەكە.)
بەڵام لێرەدا خاڵێك هەیە، ناوی _گرێی سلێمانی_یە لای بەشێك دەسەڵاتدارانی پارتی. ئەم گرییە دەبێ تێپەڕنرێت. سروشتی شارەكە سروشتێكی تایبەتە، بە وەستاندن و كێشە دروستكردن لەبەردەم پرۆژەكانی، شارەكە نە دوادەكەوێت نە توشی كەوتن دەبێت. ئەوبەشە لە دەسەڵاتدارەكانی پارتی پێویستە هەندێك لەبارەی شارەوە بخوێننەوە، بزانن شار چیییە و فەرهەنگی شار چییە، لە روانینی خێڵەكیانەی كۆنەوە شار نەبینن، شار تەنها بریتی نییە لە شەقام و باڵەخانە، وزە گەورەكەی شار لە شوێنێكی دیكەدایە.
سلێمانی شارێكە گەر چواردەوری بكەی بەدیوار، لەشاربوون ناكەوێت، گەر بیشیكەی بە زیندان سێ پایەی سەرەكی هەیە (زمان، كلتوور، رووبەری رۆشنبیری) ئەم سێ پایە سەرەكییە، كە دینەمۆن بۆ شاری زیندوو، بەو گرێیانەی لای ئەو تاقمەی دەسەڵاتداری پارتی دروستبوون ناكەوێت. ئەم شارە وزەكەی لە باڵەخانە و شەقامەكاندا نییە، وزەكەی لەو هێزە ناوەكییەدایە بەردەوام خۆی نوێدەكاتەوە و دەبێتە هێزێك بۆ شارەكانی دیكەش. پێویست بە گرێناكات، چونكە ئەم شارە هیچی نەمێنێت ئەو زمانەی دەمێنێت، ئێمە پێیدەنووسین و پێی بیردەكەینەوە، (گەر لە زمان تێدەگەن.) گەر لە زمانیش تێناگەن و بە رێگریكردن لە شەقامێك لەم شارە تێگەیشتوون، سەیری میراسە ئەدەبی و كلتوورییەكەی بكەین.(ئێستاش هەر تێناگەن؟!)
لە لایەكی دیكەوە: ئەو هێزە ناوەكییەی لەم شارەدا هەیە پەیوەندی بە یەكێتیییەوە نییە، پەیوەندی بە سروشتی شارەكە خۆیەوە هەیە و یەكێتیی وەك دەسەڵاتێك لە ژێر كاریگەری سروشتی ئەم شارەدایە. لە تەنیشت ئەمەدا شارێكە بەردەوام درزێك لەنێوان خۆی و دەسەڵاتدا دەهێڵێتەوە، گەر سروشتەكەی نەناسیت بێگومان توشی گرێ دەبیت لەگەڵی. ئەو حیزبانەی دیكەش لەنێوان ئەم دوو حیزبە دەسەڵاتدارەدان، نەك هەر شارەكە ناناسن، بەڵكو توانای تێگەیشتنی باشیشیان بۆ خۆیان نییە، بۆیە هەمووجار دەكەونە ناو ئەو دۆخە وروژێنەرەوە ئایدۆلۆژیا دروستیدەكات و بەلایەكدا دایدەتاشن بەبێ ئەوەی روانینێكی دروستیان هەبێت بۆ خودی شار و ئەو فەزا ئایدۆلۆژییە. لەسەر ئاستی گرێی تاقمێك لە دەسەڵاتدارانی پارتی بۆ ئەم شارە، با نمونەیەكی كۆمیدی بهێنمەوە. هاوڕێكم بۆی گێرامەوە وتی: ” لەیەكێك لە تەلەفزیۆنەكانی پارتی لەكاتی بڵاوكردنەوەی كەش و هەوا، بەرپرسی بەشێك وتویەتی دەبێت پلەی گەرمای سلێمانی بهێننە ئاستی پلەی گەرمای هەولێر، بۆئەوەی سلێمانی فێنكتر دەرنەكەوێت!” ئەم بیمارییە تا ئەو رادەیە رۆیشتووە! بێگومان ئەم گرێییە پێویستی بە خوێندنەوەیەكی دەرونییە و ئایدۆلۆیا ئەم بیمارییە دروستدەكات. هەڵبەتە ئەم گرێییە لای خەڵكی شارەكان نییە، لای رانتە دەسەڵاتدارەكانە و پێویستیان بەوەیە لە كۆرسێكی _فرۆید_ناسیدا بەژداربن تا لە گرێكەی خۆیان تێبگەن.
خەڵكی دووشارەكە بە درێژایی مێژوو دۆستی یەك بوون، ئەمما ئێستا تاقمێك لە رانت هاتوون دەیانەوێت كێشە بازرگانییەكانی خۆیان بكەن بە كێشەی دوو شار! لەو نێوانەشدا هەندێك شیوەنگێڕ كە بەردەوام دەمیانكراوەتەوە و هیچ ناڵێن، كە لە هەمووشتێكدا قسە دەكەن و مێشكی خەڵك ماندوو دەكەن، هەمیشە بەلایەكدا دایدەتاشن. نە خەڵكی هەولێر ئەو دۆخەی پێخۆشە ئەو فەزا ئایدۆلۆژییە بانگەشەی بۆ دەكات، نە خەڵكی سلێمانی لەگەڵ ئەو دۆخە بیمارەیە بەناوی شارچییەتییەوە بانگەشەی بۆ دەكرێت.(ئێمەی لادێیی رۆژانە لەگەڵ گەنجەكانی سلێمانی و هەولێر یەك دەبینن و گاڵتە بەو گرێییە دەكەن.)
ئیدارەدان بە گرێی شار بەرێوە ناچێت. تاقمە رانتە سیخورییەكەی ناو دەسەڵات، هەوڵدەدەن كێشەكانی ناو دونیاكەی خۆیان بكەن بە كێشەی گشتی، هەرچۆن لەملا پێیانوایە: نەوتەكە دەبەن، غازەكە دەبەن، پارەكەشی نادیارە، دەشیانەوێت بە تەواوەتی دەستبگرن بەسەر بازرگانی نەوت و غازەكەدا و گرفت بۆ پرۆژەكان دروستدەكەن، لەولاش پێیانوایە: بەشی ئەملا دەدەن و بەشەكە دیارنییە و پرۆژەكانیش نەوەستاون و پارەكانیان دەخورێت. هەردوولا حەقیقەتەكە دەشارنەوە، هەردوولا بریتین لە كۆمەڵێك رانتی بازرگان بەسەر داهاتی گشتی ئەم وڵاتەوە، پێویستیان بەوەیە هەمیشە فەزایەكی شێواوی ئایدۆلۆژی دروستبكەن بۆ قوڵكردنەوە و سەرگەرمكردنی خەڵك لەناو ئەو فەزایەدا. هەرجارە و ئەو فەزایە بە رووداوێك یان بە قسەی كەسێك دروستدەكەن. گرنگ ئەوەیە هەمیشە فەزا ئایدۆلۆژییەكە ئامادەیی هەبێت و كێشەكان دروستببن و قسە هەبێت لەو نێوانەدا. بەو عەقڵە نادروستەی خۆیانەوە، هەوڵدەدەن دۆخێك دروستبكەن هاوڵاتییەكی شاری دهۆك رقی لە هاوڵاتییەكی شاری هەڵەبجە بێت، هاوڵاتییەكی شاری هەولێر دژی هاوڵاتییەكی شاری سلێمانی_بێت. لەكاتێكدا زۆرێك لە هاوڵاتییان ئەم فەزایە باش دەناسن و _مەحوی وتەنی: (شوكور هوشیارە…تێدەگات.)
بەهەرحاڵ… لەوە كۆمیدی تر، ئەم كابینەیە سەرەتا زۆر خۆی رادەوەشاند و سەرسامبوو بە قەبارەی خۆی، بەس ئێستا هەرخەریكی بەیاننامەیە، پێدەچێت خۆراوەشاندنەكەی هەر ئەوەبێت دەمی كرابێتەوە بۆ رونكردنەوە و دروستكردنی درز لەنێوان شارەكان و هاوڵاتییاندا، نا لەوانەیە شتێكی دیكەی گرنگیشی كردبێت، ئەویش ئەوەیە: وادەزانێت بە كڕینی دوو _موزیع _بۆ تەلەفزیۆنەكانی، ئیتر شارێكی سروشت یاخی بەرەو خۆی راكێشاوە! بۆ رزگاربوونی لەو وەهمە و لەو گرێی شارە، هەوڵواسینی وێنەیەكی شارەكە لە ئەنجومەنی وەزیران، خراپ نییە، هەرچەندە ئەمە پێویستی بە كۆبوونەوەی فراوانە. (ببورن ئەم بابەتە تەنز ئامێزە بۆ ئەوەنییە لە هەوڵی ئەو حیزبە بچوكانە كەم بكەینەوە حەزیان لەوەیە بكەونە ئەو بەینەوە، بۆ چارەسەركردنی كێشە كۆمەڵایەتییەكانی هەردوولا.)
