هونەر حەمەڕەشید
نە سەردەم‌و نە ئامانج‌و نە شێوەی بەرخودان، ناپلیۆن پۆناپارتی ئیمپراتۆریەتی فەرەنسا لەگەڵ سەركردەكەی یەپەژە كۆناكاتەوە، بەڵام مێژوو لەوەدا یەكیان دەخاتەوە، كە تاكە دوو سەركردەن رێگەیان پێدراوە بەجلی سەربازییەوە پێبخەنە ئەو دیو دەرگاكانی كۆشكی “ئەلیزێ” لەفەرەنسا.
كاتێك رۆژی 8ی شوباتی 2015 فرانسۆ هۆڵاند سەرۆكی فەرەنسا پێشوازی لەنەسرین محەمەد عەبدوڵای فەرماندەی گشتی هێزەكانی پاراستنی ژن (یەپەژە) كرد، لەبەرگەكەی روانی‌و پێیوت “ئەزانی لەدوای ناپلیۆن پۆناپارت تۆ یەكەم كەسی بە بەرگی سەربازییەوە بێیتە ئەم كۆشكە؟”.
ئەو پێشوازییە شاهانەیەی لەنەسرین كرا وەك رێزێك بوو لەبەرانبەر بەرخۆدانی ژنانی یەپەژە لەخۆرئاوای كوردستان‌و بەنوێنەرایەتی “ژنە پاڵەوانەكانی كورد” لەشەڕی تیرۆر چووە كۆشكە سەرۆكایەتییە بەناوبانگەكەی ئەوروپا.
سەركەوتنەكانی هێزەكانی كورد لەشاری كۆبانی‌و ناوچەكانی تری رۆژئاوای كوردستان هەلومەرجێكی تازەبوو تا دەرگاكانی ئەوروپا بۆ دیپلۆماسیەتی كورد بكەنە سەر پشت، خاڵی گرنگی ئەم سەركەوتنانە لەسەر دەستی ژنانی شەڕڤان نووسرایەوە، كە ئەمە لەمێژووی دوورو نزیكی كورددا ژن وێنەیەك لەدەرەوەی وێنەی زەینی كۆمەڵگای خۆرهەڵاتی بۆخۆی بخولقێنێت.
هێزی پاراستنی گەل، هێزێكی شەڕكەری رۆژئاوای كوردستانە، كە باڵی سەربازی پارتی یەكێتی دیموكرات (پەیەدە)یە لەرۆژئاوای كوردستان‌و لەدوو بەش پێكدێن، هێزی پاراستنی گەل (یەپەگە)و تایبەت پیاوان‌و هێزی پاراستنی ژن (یەپەژە)ی تایبەت بەژنانن‌و ئێستا شەڕی گەورەترین رێكخراوی “تیرۆرستی” دەكەن، كە ئەویش رێكخراوی چەكداری داعشە.
بەپێی ئامارە نافەرمییەكان، كە لەبەدواداچوونێكدا دەست شارپرێس كەوتووە، هێزەكانی پارستنی گەل (یەپەگەو یەپەژە) ژمارەیان نزیكەی 50 هەزار چەكدار دەبێت، لەو رێژەیەش 45% هێزەكە لەهێزی یەپەژەی ژنانن پێكهاتوون، كە ئەمە لەلایەن نەسرین عەبدوڵڵا فەرماندەی هێزەكانی یەپەژە بۆ شارپرێس پشتڕاستكراوەتەوە.
ئێستا بەهۆی ئەو شەڕو رووبەڕووبوونەوەو بەرگریانەی هێزەكانی یەپەگەو یەپەژە بەرانبەر چەكدارانی داعش دەیكەن، لەسەر ئاستی جیهانی ناوبانگی گەورەیان پەیدا كردووە، كە بەشێكی زۆر لەبەرپرسانی ئەمریكاو ئەوروپا بەكاریگەرترین هێزی شەڕكەر لەدژی تیرۆر ناویان دەبەن.
هێزی پاراستنی ژن یەپەژە، لەساڵی 2012 لەدوای ساڵێك لەسەرهەڵدانی شۆڕشی گەلانی سوریا لەرۆژئاوای كوردسان دروستبووە، كە ئێستا نزیكەی 20 هەزار چەكداری ژنی هەیەو لەهەرسێ كانتۆنەكەی رۆژئاوای كوردستان (كۆبانی، عەفرین، جزیرە) دابەشبوون‌و شەڕی تیرۆر دەكەن.
دوو ژنی كورد لەكۆشكی ئەلیزێ
لەمانگی دووی ساڵی رابردوو دوو ژنی كورد (نەسرین عەبدوڵڵا فەرماندەی یەپەژەو ئاسیا عەبدوڵڵا هاوسەرۆكی پەیەدە) بەجلی میلیتانی (سەربازی) یەپەژەو بەجلی كوردی چوونە كۆشكی ئەلیزێ (كۆشكی سەرۆكایەتی فەرەنسا)و لەبەرانبەری فرانسوا هۆلاند دانیشتن.
ئەوكات ئەو دوو ژنە بە تایبەت نەسرین، كە جلی میلیتانی یەپەژەی بەدرێژایی سەردانەكانی لەبەردابوو، بووە جێی سەرنجی میدیای فەرەنساو جیهان بەبایەخەوە باسی ئازایەتی‌و خۆڕاگریی ژنانی كوردییان دەكردو ناویان چووە لاپەڕەی سەرەكی رۆژنامەكان، هەروەها تەلەفزیۆنی 24ی فەرەنسا لەراپۆرتێكیدا نووسیبووی: “ئەو ژنانەی كۆبانییان رزگاركرد ئێستا لەپاریسن”.
هەروەها دەركەوتنی ئەو ژنانە لەكۆشكی سەرۆكایەتی فەرەنسا، گڕوتینێكی بەكارو چالاكی رێكخراوەكانی بواری ژنان‌و فیمینستەكان، هەم لەسەر ئاستی ناستی ناوخۆو هەم لەسەر ئاستی جیهان، ئەوەش بۆ كاركردنی زیاتر لەسەر نەبوونی جیاوازی لەنێوان ژن‌و پیاو.
پێشوازیی رەسمی‌و ئاشكرا لەئاسیاو نەسرین لەكۆشكی ئەلیزێ، پەیامێكی روون بوو بۆ جیهان، كە ئیتر پاریس ئامادەیە هاوكاریی پێشكەش بەكانتۆنەكانی رۆژئاوای كوردستان بكات، ئەم پێشوازییە وایكرد، ئەو ژنانەی رۆژئاوا بەتایبەتی ژنە شەڕكەرەكان لەسەر ئاستی جیهان ئەوەندەی تر ناوبانگ دەربكەن‌و دواتر بەفەرمی لەلایەن چەند وڵاتێكەوە بانگهێشت بكرێن.
نەسرین عەبدوڵڵا لەبارەی ئەو دیدارەیان لەگەڵ فرانسوا هۆڵاند دوای یەك ساڵ چەند نهێنییەكی دانیشتنەكەی بۆ شارپرێس ئاشكراكردو وتی: “لەدوای ئەوەی فرانسۆ هۆڵاند بەشێوەیەكی گەرم پێشوازیكردنی بەژنی پاڵەوانی شەڕی تیرۆر ناوی بردین، باسی لەوەش كرد، كە من یەكەم ژنم لەدوای ناپلیۆن پۆناپارت، بەجلوبەرگی سەربازییەوە چووبێتمە كۆشكی ئەلیزێ”، (ناپیلۆن پۆناپارت ئیمپارتۆری فەرەنسا 1769 – 1821).
نەسرین عەبدوڵڵا وتیشی: “چاوپیكەوتنەكەمان لەگەڵ هۆڵاند ئەوەی دەردەخست ئیتر رێ لەبەدەم بەفەرمی ناسینی سیستەمی خۆسەریی دیموكراتی لەڕۆژئاوای كوردستان كراوەتەوە، كە ئەمە بەئازایەتی ژنە پاڵەوانەكانی رۆژئاوای كوردستان هاتووەتە دژی”.
لەگوندێكی چیای حەمكۆوە بۆ كۆشكی سەرۆكایەتییەكانی ئەوروپا
نەسرین محەمەد عەبدوڵڵا ناوی تەواوی فەرماندەی هێزەكانی یەپەژەیە، كە لە 1/1/1979 لەگوندێكی چیای حەمكۆ لەناوچەی دێرك لەكانتۆنی جەزیرە لەدایكبووە، لەسوریا بەشی چاپەمەنی پەیمانگای سوریای بۆ راگەیاندن خوێندووەو ساڵی 2011و لەسەرەتای سەرهەڵدانی شۆڕشی گەلانی سوریا لەدژی رژێمی بەشار ئەسەدی سەرۆكی سوریا بەشداری هێزی سەربازی كردووەو یەكێكە لەدامەزێنەرانی هێزی پاراستنی ژن لەرۆژئاواو ئێستا بەرزترین پلەی سەربازی هەیە لەناو هێزەكە.
ئازایەتی نەسرین‌و هاوڕێ ژنەكانی لەرۆژئاوای كوردستان لەشەڕی چەكدارانی داعش وایكرد، كە جگە چوونە كۆشكی سەرۆكایەتی فەرەنسا لەسەر ئاستی جیهان پێشوازی بكرێن، بەشێوەیەك وەك فەرماندەیەكی سەربازی چووەتە كۆشكی سەرۆكایەتییەكانی ئیتالیاو سویسراو چیك، سەردانیشی بۆ چەند وڵاتێكی تری ئەوروپا كردووە.
نەسرین هۆكاری ئەو ناوبانگە لەسەر ئاستی جیهان‌و بۆ ئەوە گێڕایەوە، كە ئەوان تەنیاو تەنیا شەڕ بۆ ئازادی دەكەن، نایانەوێت گەلانی جیهان ژێردەستەبن، بەتایبەتی ژنان، كە وتی: “ئەگەر ئازادی ژن نەبێت، ئەوە گەلیش ئازاد نابێت، بۆیە ئێمە شەڕ بۆ ئەو ئازادییە دەكەین”.
بەوتەی فەرماندە ژنەكەی هێزەكانی یەپەگە، لەسەرجەم سەردانەكانیان بۆ وڵاتانی ئەوروپا ئەوەیان پێوتراوە، ئەوان تاكە هێزن “لەسەر ئاستی جیهان بتوانن بەو شێوەیە شەڕی درەندەترین رێكخراوی تیرۆرستی‌و تاریكپەرستی بكەن”.
نەسرین وتیشی: “داعش هێزێكە دژی ژن‌و ئازادییە، بۆیە ئێمەش دەمانەوێت تەنیا بەهێزی ژن رووبەڕووی ئەو رێكخراوە ببینەوە، كە ئەمە تەنیا لەرۆژئاوای كوردستان نییە، بەڵكو لەباشووری كوردستانیش هێزی ژنانی پێشمەرگەو هێزی یەپەژە ستاری ئێزدیمان هەیە، كە هاوشێوەی ئێمە شەڕی ئەو رێكخراوە دەكەن”.
ژنانی فیداركاری رۆژئاوا
نەسرین عەبدوڵڵا، سەرەڕای ئەوەی فەرماندەیەكی سەربازییەو بەشێكی زۆری ژیانی لەبەرەكانی شەڕی تیرۆر بردووەتە سەر، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا وەك ژنێكی جوان‌و شیك دەردەكەوێت، بەتایبەتی كاتێك جلە سەربازییەكانی دەپۆشێت، ئەو پێیوایە، گەلی كوردو ژنانی گەلی كورد شەڕكەرنین‌و ئاشتی خوازن، بەڵام ناچار بەشەڕ كراوون، بۆ ئەوەش فیداركاری بەگیانیان دەكەن.
هەروەها فەرماندەكەی یەپەژە دەڵێت: “ئێمە نەچووینەتە سەر خاكی كەس‌و هەوڵی داگیركاریش بۆ سەر خاكی كەس نادەین، بەڵام ئەوەی ئێمە دەیكەن شەڕی رووبەڕبوونەوەی تاریكی‌و دژی ژنە، كە ئەمەش بۆ ئێمە جێگەی شانازییە”.
ئەوكاتەی نەسرین عەبدوڵڵا لەفەرەنسا بوو، یەكێك لەرۆژنامەنووسەكان لێی پرسی، موچەی مانگانەی فەرماندەی یەپەژە چەندە، نەسرین لەوڵامدا وتی: “من هیچ موچەكم نییەو بۆ موچەش شەڕ ناكەم، بەڵكو منیش‌و هاوڕی كچەكانیشم شەڕی ئازادی دەكەین، كە ئازادیش بەپارە ناكڕێت”.
نەسرین سەرەڕای ئەوەی هیچ خوێندنێكی ئەكادیمی لەبواری سەربازی نەخوێندووە، بەڵام ئێستا راهێنەری سەربازییەو مانگانە مەشق‌و راهێنان بەچەندین كچ دەكات بۆ بواری سەربازی، لەو بارەوە بەشارپرێسی وت “من هیچ خوێندنێكی ئەكادیمی سەربازیم نەخوێندووە، بەڵام بەشداری چەند یەكەیەكی مەشق‌و سەربازی بووم لەرۆژئاوای كوردستان، كە ئەو راهێنانە وایكرد، بتوانم زانیارییەكی زۆر بەدەست بهێنم لەبواری سەربازی‌و ئێستا راهێنەری سەربازیم‌و رۆژانە مەشق بەو كچانە دەدەم، كە بەشداری ریزەكانی یەپەژە دەكەن”.
نەسرین لەوكاتە زیاتر ناوبانگی دەكرد، كە لەماوەی هێرشی چوار مانگی چەكدارانی داعش بۆ سەر كۆبانی (لەمانگی 9ی 2015 بۆ مانگی 1ی 2015) لەناو شارەكە بوو، بەوتەی خۆشی لەو چوار مانگەدا راستەوخۆ سەرپەرشتی هێزەكانی یەپەژەی كردووەو پلانی شەڕەكانی داڕشتووە.
نەسرین ئاماژەی بۆ ئەوەش كرد، كە لەماوەی ئەو چوار مانگەدا تووشی چەندین شەڕی قوورس بوونەتەوە، بەڵام بەهۆی ئیرادەی بەهێزیان بۆ ئازادی توانیویانە بەرپەچی هەموو هێرشەكانی داعش بدەنەوە، بەسەریاندا سەربكەون.
فەرماندەی یەپەژەش نموونەی بەوەش هێنایەوە، كە سەرەڕای ئەوەی لەماوەی ئەو چوار مانگەدا چەندین شەهیدیان هەبووە لەهێزەكانی یەپەژە، بەڵام هیچ كچە شەرڤانێكی یەپەژە دەستگیرنەكراوە، یان خۆی نەداوە بەدەست چەكدارانی داعشەوە، كە ئەوەشی بۆ ئازایەتی هێزەكەی گێڕایەوە.
سەرچاوە:شارپرێس
