سەرۆکی فراکسیۆنی یەکێتی نیشتمانی کوردستان لەئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق, د.جوان ئیحسان ئاماژە بەوە دەکات کە حکومەتی عیراقی بە فیعلی 80 ملیار قەرزاری حکومەتی هەرێمە، ئەو دەڵێت “هێزەكانی عێراق هەوڵدەدەن فشار لەسەر هەرێم بكەن‌و لە مەودایەكی دوردا كار بۆ ئەوە دەكەن هەولێر نەمێنێت و بگه‌ڕێته‌وه سیستمی پارێزگاكان، دەیانەوێت بە زۆر و بە فشاری یاساو لەڕێگای ئابوورییەوە وابكه‌ن ئەو دەسەڵاتانەی هەرێم هەیەتی لێی بسەننەوە”.
د.جوان ئیحسان بە بەسی کوردی دەنگی ئەمەریکای راگەیاند حکومەتی عیراقی بەفیعلی 80 ملیار قەرزاری حکومەتی هەرێمە لە 2004وە تا 2014، لە 2014ە شەوە تا 2018 بەدوو بەش حکومەتی عیراق قەرزارە، لەهەمانکاتدا هەرێمی کوردستان قەرزارێکی زۆری کۆمپانیا نەوتیەکانە، جگە لەوەی ئەو بڕە نەوتەی دەریدەهێنێ لە 50%ی زیاتری دەچێت بۆ کۆمپانیا بەرهەمهێنەرەکانی نەوت، ئەو وتی “حکومەتی ناوەندی داوای ئەو بەشە نەوتە دەکات کە هیچی بە “موقابل” نەداتەوە بەهەرێمی کوردستان، ئەوەی ئێمە بۆمان دەرکەوت ئەوەیە کە ئالیەتەکە گونجاو نیە ئەوەی کە حکومەتی هەرێم پێی باشە وە حکومەتی عیراق پێی باشە، بۆیە ئەو کۆبونەوانەی کە هەیە ئێستا لەنێوان هەرێم و بەغداد لەسەر هەمان بابەتە بەڵام وردەکاریەکەی نازانین.”
وتیشی “ئەو نیەتە هەم لە بەغدادەوە هەم لەهەرێمیشەوە هەیە کەچەندێک لێکتێنەگەیشتن و ناکۆک بن لەسەر بابەتەکان به‌ڵام نەگاتە سەر ئەوەی نزیکی موچەی خەڵک ببێتەوە”.
سەرۆکی فراکسیۆنی یەكێتی نیشتمانی کوردستان لە پەرلەمانی عیراق ئەوەی رونکردەوە “هێزەكانی عێراق هەوڵدەدەن فشار لەسەر هەرێم بكەن‌و لە مەودایەكی دوردا كار بۆ ئەوە دەكەن هەولێر نەمێنێت و بگه‌ڕێته‌وه سیستمی پارێزگاكان، دەیانەوێت بە زۆر و بە فشاری یاساو لەڕێگای ئابوورییەوە وابكه‌ن ئەو دەسەڵاتانەی هەرێم هەیەتی لێی بسەننەوە.”
د.جوان ئاماژەی بەوەکرد کە لەناو پەرلەمانی عیراقدا جۆرێک لە کەمپینی ڕانەگەیەنراو دژی هەرێمی کوردستان هەیەو گوتارێکی رەگەزپەرستانە بەرامبەر بەکورد هەیە، ئەو وتی “کێشەکەی ئێمە ئەوەیە ناوەڕاستی ساڵی داهاتوو هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگا دەکرێت بابەتی بڕینی بەشە بودجە و موچەی فەرمانبەرانی هەرێم بەکاردەهێنن وەک بانگەشەی هەڵبژاردن چەندە دژایەتی هەرێم بکەن ئەوەندە شانازی پێوە دەکەن، بابەتەکە لە یەک و دووان چۆتە دەرەوە، هەروەک حکومەتە یەک لەدوای یەکەکانی عیراق دژایەتیان بۆ هەرێمی کوردستان بەردەوامە هەروەک بینیمان لەکاتی ڕیفراندۆم پێچەوانەی دەستوری عیراقی سوپای عیراقیان دژی هەرێم بەکارهێنا، وە ئێستاش دەیانەوێت بە زۆر و بە فشاری یاسا ئەوە بکەن ئەو دەسەڵاتانەی هەرێمی کوردستان هەیەتی لێی بسەننەوە و هەموو دەسەڵاتەکان لەهەرێم دابماڵرێن ئەوە بە ئاشکرا دەردەکەوێت یاسایەک و دوان نیە چەندین یاسا هەیە کەدەیانەوێت ئەو دەسەڵاتانەی دراوە بەهەرێمی کوردستان وە ئەو نیمچە سەربەخۆییەی هەرێمی کوردستان لەساڵانی ڕابردودا (ئێستا نا) “تەمەتوع”ی پێوەدەکرد لێی بسەننەوە تا وای لێهاتووە چاوییان یەک گەندەڵی لە عیراقدا نابینن ئیش و کارییان بۆتە دۆسیەی نەوتی هەرێم.”
وتیشی “ئەوانە ئەزمونی هەرێم و بونی هەرێم لەعیراقدا بەمەترسیەکی گەورەی دەبینن، بە بۆمبێکی تەوقیتکراو دەیبینین بۆ سەر عیراق فکرەی هەرێم لەلایەن ڕەفزکراوە لەکاتێکدا ئەوان کەهاتنە سەر حوکم کە ئەمریکیەکان هێنایانە سەر حوکم هەرێم خۆی هەر هەبوو ئەگەرنا ئەگەر بهاتایە پڕۆسەی ڕزگارکردنی عیراق هەرێمی کوردستان هەر پارێزگاکان بوایە بەجیا ئەوا بەهیچ جۆرێک نەیاندەهێشت هەرێمی کوردستان دروست ببێت، لەبەر ئەوە سیاسەته‌ی ئێستا بەڕێوەی دەبەن ئەوەیە بەناوی ئەوەی هەرێم نەوت ڕادەست ناکات کۆمەڵێک بیانوی تر کەبەدەستیانەوەیە ئامانج لێی لاوازکردنی هەرێمی کوردستانە وە گەڕانەوەی هەرێمی کوردستانە بۆ پارێزگاکان، چونکە چاوییان ئەو هەموو گەندەڵیەی لەعیراق هەیە نایبینن تەنها باسی هەرێمی کوردستان دەکەن ئەوەتا فڕۆکەخانەی نەجەف و بەغداد یەک دیناری ناگەڕێتەوە بۆ حکومەت هەموو دەگەڕێتەوە بۆ هێزە چەکدارەکان بەڵام یەک کەسیان باسی ناکەن، ئەم بانگەشانە ڕەگەزپەرستین، ئێمە ناڵێین حکومەتی هەرێم بێ کەموکوڕیە هیچ کێشەیەکی ئیداریمان نیە بەڵام ئەوەی کە باسی گەندەڵیەکانی هەرێم و مەلەفی نەوتی هەرێم دەکات با چاوی گەندەڵیەکانی بەشەکانی تری عیراقیش ببینێت، واتە ئەو گەندەڵیانەی لەوێدا ڕوودەدات لەوانەیە لە 10%ی ئەوە نەبێت کە لەهەرێمی کوردستان هەیە.”
