ریبوار عارف:
هەندێک ئازار بەجۆرێک جەستەو دەرونی ئینسان دەهاڕێت، ئەگەر لە ڕووی فیزیكیەوە وەک ژانی لەدایک بوونی منداڵ بێت، ئەوا لە ڕووی فکری و دەرونیەوە ژانێکی گەورەترو پر ڕەنجترەو نازانین کەی مۆتەکەی ئەو خەمە بەرۆکمان بەردەدات. هەندێ تیاڕامان هێندە قوڵو پر ڕەهەندە، تۆ هەمیشە خۆت بە زەلیل دەزانیت لەبەرامبەریدا، ئەوە لەبەر لاوازی بچوکی تۆنیە وەک ئینسان، بەئەندازەی ئەوەی کە ئەو تیارامانە خۆی گەورەیە گەورەو ئەستمە لەدەرونماندا جێبیتەوە. من باوەر بەو کەسە دەکەم کە پاش تیپەربوونی نزیک بە هەفتەیەک شۆربوونەوە بەسەر وێنەکەی هوجام سورچیدا بلیت هێشتا تاس دەمباتەوەو شۆکی ئەم جۆرە گیان کیشانە دەست بەردارم نابیت و نازانم چی لەبەردەم ئەم وێنەیەدا بلیم!
بینینی ئەو وێنەیە هەمان موچرکو تاسەی بەلەشمدا هێنایەوە کە بەر لە 32 ساڵ لەمەوبەر ابو اسماعیل لەکاتی بردنی بۆ لەسیدارەدان لە ابوغریب هەموو هەناو جەستەمی داگیرکرد. ئاخەر ئەو پێشتر لەبەرچاوی خۆیدا 5 کوڕیان برد بۆ لەسیدارەدان کەچی خۆی هەر بە پێوە ڕاوەستا. ئەو شەش کوڕی لە ڕەشبگیریەکەی ڕوداوی تەقەکردن لە سەدام حسین لە دوجەیل سالی 1983دا لەگەل زیاتر لەهەزارکەسیتردا دەستبەسەرکرانو حکومی لەسیدارەدانیاندرا. ساتەوەختی ناو خوێندنەوەی لیستی کەسانیک کە دەبران بۆ لەسیدارەدان. ابو اسماعیل لەکاتی هینانە دەرەوەی لە ژورەکەی خۆیدا، دەرفەتێکی هێناو خۆیگەیاندە بەردەم شیشی ژورەکەی ئێمە بۆ دوادیدارو باوەشکردنێک بەکورە تاقانەکەیدا کەهێشتا لەسێدارە نەدرابوو. بەتووندی باوەشی پێداکردو ووتی کوڕم شانازیت پێوەدەکەم کە تادواساتەکانی ژیان سەربەستانە دەتبینم و چۆکت دانەدا. بەڵی جەسارەتی هوجام سورچی، سیمای ئەو ئینسانە جوامێرەی بیرهێنامەوە کەبەچ شەهامەتیکەوە باوەشیکرد بەکورەکەیداو ووتی((کوڕم شانازیت پێوە دەکەم …)).
ئاخر هوجامیش بێباکانە بەرەوڕووی مەرگ بووەو مالئاواییەکی پڕمانای لێکردین. بەلام ئایا لەخۆمان پرسی کە هوجام بۆ ئەوەندە تووڕە بوو؟ ئاخر ئەم ئینسانە یاخیە پڕە پڕە لەنەفرەت، ئەو ئامادەی پێشوازیکردن بوو لەمەرگ…ئەو بە مەرگی خۆی داستانی ڕیسوای ئەو مەخلوقە ترسنۆکەی پێڕاگەیاندین کە بێباکانە سەری باوکێکی خاوەن 11 مندال لە لاشەی جیادەکەنەوە. بەلام ئایا ئیمە بەراستی لەو شەپۆلی توورەبوونەی نیوچاوی حالیدەبین کەدەیەوێت چ پەیامێکمان پێبدا لەدوا چرکە ساتەکانی ژیانیدا ؟
ئەو دەیەویت پێمان بڵیت بەدەرلەوەی کە من بۆ ئازادی و بەها ئینسانیەکان باکیکم لە هیچ قوربانیدان وگیان فیداکردنیک نیە، بەلام لە دوا چرکەکانی ژیاندا پیمان دەلی تۆبلی ئیتر کێ لە خەمی ژیان و ئایندەی 11 مندالدابیت کە دوانیان کەم ئەنداندمن؟ ئەم وینە بێ زمانە بەرۆشنترین شێواز دواپەیامی قۆربانیەکمان پیرادەگەیەنیت.
ئاخەر ئەو نیگەرانی ئازارەکانی (هەڤینی کچی) بوو کە پاش 8جار عەمەلیاتکردن هێشتا بەدەم ئازارەوە دەنالینیت. ئەو نیگەرانی سامی کوڕی بوو کە لەمەرگی باوکی حالی نیەو تائیستەش چاوەڕانی گەرانەوەیەتی . بۆیە ئەوەی کە من لەهوجامم بیست لەم وینەیەدا، ئەوەیە کە پیمان دەلیت داواتان لیدەکەم و تکایە چیدی ئەم سروودە مەڵێنەوە چونکە لێوانلیوە لەدرۆ (
چەند شیرینە لام دارو بەردی واتەنم
بەفیدای ئەکەم سەرو گیان و بەدەنم
خاکی وەتم گشتی زیو و زێڕە
بەردی وەک گەوهەرە ئاوی چەشنی کەوسەرە
فەرزە بۆ وەتەنمان گیان فیدا کردن
لەڕێی ئەم خاکەدا بەکۆمەڵ مردن
دەسا کوردینە بەسیە ئەم حاڵەتە
بەلی من و هاوسەنگەرەکانم سالەهای سالە بەفیدای ئەکەین سەرو گیان و بەدەنمان و خەلکی ئەم ولاتە تەنانەت بە کۆمەل مردنیشیان قبولکرد تەنیا لەپیناوی ئازادیدا. بەلام ئەلهەق هەموو زیرو زیوی ولات، هەموو بەردی گەوهەرین و سەروەت وسامانەکەی بۆ گیرفانی ئیوەی میلیاردیرە دەسەلاتدارەکانی وولات بوو ! ئێوەی سەرکردەو سەرۆک لەگەل هەر دیداریکی مەیدانیدا، یا لەگەل بەرزکردنەوەی مکرفۆنی هەر پەیامنیریکدا لەگەل بەداخەوەیەکدا تەنیا ژمارەی قوربانیانتان رادەگەیاند. دیوێکی کارەساتەکە ئەوەیە لەو ژمارە زەبەلاحەی کە راتانگەیاند تەنیا یەک ئەندامی خیزانەکانتان، تەنانەت یەک کەسی بەخۆین نزیکتان پەنجەیەکی بریندار نەبوو تا بەمەرگ دەگا، بۆ ئەوەی ئەو کاتە بزانن کە ژانی جەرگ سووتان و زامی بیباک بوون چ کارەساتیکی دەردناکە. بەلی ئێوە لەم ڕۆژانەدا تەنیا بە ڕاگەیاندنی ژمارەی ئێمەی قوربانیاندا گەشتن، 40 ، 50 ، 100 … 300 … 800 پیشمەرگە بوونە قوربانی.
ئای ئەمە چ یاریکردنیکە بە عزەت ومقدەساتی ئینسان وبەهاکانی، ئەمە چ کارەساتێکە جوامێرێک دواساتەکانی ژیانی لەنێوان ڕاوەستانەوەز گۆماندا بەسەربەرێت. ئەوێک کە هیچ باکی نەبوو لە قوربانیکردنی گیانی، ئەو لەو شوێنەدا گەعاشقی ئازادی و رزگاری بوو لەو شوێنەدا کە نەیدەتوانی چاو لە داگیرکاری وکوشتارو فاشیزمی ئەم جروجانەوەر تیرۆریستانە بنووقینیت، هەستی بە شانازی و سەربلدیەکی گەورە دەکرد بۆیە بەو جۆرە مەحکەم ڕاوەستا. بەلام لەو شوێنەدا کەبیر لە بێ سەرپەنای وهەژاری و نەداری مندالەکانی دەکردەوە، هەستی بە نامۆیەکی گەورەو تووڕە بوون و بێزاریەکی یەکجار گەورە دەکرد لەبەرامبەر بەو دەستەلاتەی کە هەرگیس کەمی نەهیناوە لە ستایشکردنی قارەمانەکانی سەنگەرو پیشمەرگە گیان فیداکاندا. بەلام بۆ ئەو هەموو ئەو پیاهەڵدان وستایشەی کە نەتوانی چارەسەری نەخۆشی کچەکەی بکات، ئەوا گۆمان دەکەم بەشێک لەو تیارامانە پر توورە بوونەی لە نەفەرەتیک زیاتر شتیکیتربیت دژ بەو دەسەلاتە.
سەرئەنجام خەمتان نەبێت لە گەرمەی ئەم کۆستە گەورەدا کەنالی ڕووداو پاش مەرگی باوکی ئەم مندالانە ڕاپۆراتاجێکی 9 خولەکی بۆ شەنوکەوکردنی خەمەکانی ئەم خیزانە ئامادەکرد، تا (خیرخوازانی کوردستان) لەباتی حکومەتەکەیان کۆمەکی بۆ کۆکەنەوەو بەلکو خوا شفای خێریان بدات. بێخەمبن هەر دوابەدوای ئەم ئینتکارەی کەنالی ڕووداو کەمپەینیِکیش بۆ کۆمەکی مالی ئەم خیزانە پێکهێنرا، ئاخەر ئەم حکومەتە لە دەسەلاتدارە میلیونەرەکانی ئەم وولاتە پیکنەهاتووەو دوای چارەکە سەدەیەکە سەروەت و سامانی سەرزەمین و ژیرزەمینی ئەم ولاتەیان لە بەردەستدانیە، بۆیە مەگەر هەر کەنالەکانی ڕاگەیاندن و کەمپەینی چالاکەوانەکان فریای کەمکردنەوەی ئازارەکانی هوجام و سەدان هۆجامیتر بکەویت.
کەواتە ئێستە حاڵی بوون لە تووڕەی ئەم ئینسانەو نەفرەتێک کە لەفلتەری وێنە توورەو راوەستاوەکەیدا بەدیدەکرێت مەحاڵ ودژوارنیە، ئەو پێماندەلێ پەیام و سەرخۆشیەکانی سەرۆکی حزب و حکومەت و پەرلەمان هیچ لە ئازارو نەهامەتیەکانمان کەم ناکاتەوە؛ بۆیە دواجار ئیستە دەلیم ئەلهەق ئێمە جیاوازین، ئێوە شینی بەرژوەندیەکانی خۆتان دەکەن وئیمەش باجی نەناسینی ئەو بەرژەوەندیە جیاوازانەی نیوانمان دەدەین. بەڵی ئێمە ڕۆشیتین و بووینە قوربانی دلسۆزی و ڕاسگۆی و شۆرشگیر بوونی خۆمان. بەلام هیوا دەخوازم کە ئێوە هەموو ئەوانەی کە جەرگتان ژان دەکات بە بینی وینەکانی ئێمە، لە قولای ئەو جیاوازیانە ووردببنەوە بۆ ئەوەی چیدی ئێمە نەیکەین ئەوان بیخۆن؛ بۆئەوەی سنووریک دابنیین بۆ ئەم هەموو جیاوازی !و ناعەدالەتی و نابەرابەریەی کە لەسەر خۆین و ژیانی ئیمە!
