دۆسیەی منداڵە ونبوەکانی هەڵەبجە، دۆسیەکی گەورەو زیندووی ئینسانیە لەدوای تاوانی کیمیابارانی هەڵەبجەوە، منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجەو شێوازی گێڕانەوەیان بۆ باوەشی خێزانەکانیان، جێگای تێڕامان‌و قسە لەسەر کردنە، بەداخەوە دەزگا راگەیاندنەکان بەپێی پێویست لەسەر ئەم دۆسیەیە لەڕوانگە ئینسانیەکەیەوە ڕانەوەستاون هیچ هەنگاوێکی بەرچاویان نەناوە، ئەوەی کراوە گوێزانەوەی پیلان‌و نمایشی بەرژەوەندی کۆی حیزبەکان‌و دەسەڵاتە لەم شانۆگەریە تاریکەدا.
منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجە، لەسەر بناغەی ئینسان‌و ئینسانیبوون تۆمار نەکراون‌و وەک ئینسان هەڵسوکەوتیان لەگەڵ نەکراوە، لەپرۆسەی گێڕانەوەو ئاشناکردنەوەیان بە ژیانی خێزانی‌و کۆمەڵایەتی تازەیان.
گێڕانەوەی منداڵە ونبوەکانی هەڵەبجە ئەو پەیامەی چەندبارە کردەوە، کە لەژێر سایەی دەستەڵاتی ئەم حیزبانەدا لە کوردستان، ئینسان دەستی چوارو پێنجە، ئینسان چەق‌و مەڵبەندی دیاردەو ڕوداوەکان نیە، ئەوەی گرنگە لە ڕوانگەی ئەم حیزبانەوە بریتیە لە (سەرمایە، نەوت،حیزب، کورسی دەستەڵات، ژیانی فیرعەونی بۆخۆیان).
منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجە، پێش ئەوەی وەک ئینسان سەیر بکرێن، پێش ئەوەی بیر لە پرۆسەیەکی ئینسانی‌و دەرونی‌و زانستی بکرێتەوە، بۆگێڕانەوەو شادبوونەوە بەخێزانەکانیان، ئەوان وەک کاڵایەک بۆ مەرامی سیاسی و بەرژەوەندی حیزبی بەکار هێنراون، منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجە ئەوەندەی مەتریالی نمایشی بەرژەوەندەی کۆی حیزبەکانبوون، بەهیچ شێوەیەک وەک خەمێکی ئینسانی سەیری خۆیان دۆسیەکەیان نەکراوە.
لەدۆسیەی منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجەدا، یەک خەسڵەت و تایبەتمەندیەکی خێڵەکی و دواکەوتووانە لە هەناوی دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستاندا خۆی پێناسە کردەوە و، تەواوی هەژموونی سیاسی، بیرکردنەوە و لێکچوونی حیزب، ڕێکخراوی مەدەنی ، پەرلەمانتاران و سیستەمی بەڕێوەبردنی دەستەڵاتەکەی بەرجەستە کرد، شێوازی گێڕانەوەی منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجە پێمان دەڵێت: کە حیزبەکانی کوردستان تەنها لە ڕەنگدا جیاوازن و هەموویان خاوەن یەک ناوەڕۆک و یەک جیهانبینین بۆ شکاندنی شکۆی ئینسانەکان، هەموو نەوەی یەک مناڵدانی مێژووین.
(مریەم) ئێوارەی (١٨ی ئابی ٢٠١٥) لە مۆنۆمێنتی هەڵەبجە، بە ڕێوڕەسمێک کە هیچ پێوەر و پڕنسیبیەکی ئینسانی تێدا نەبوو، بەهەمان شێوەی ڕێوڕەسم و شانۆگەری گێڕانەوەی ( زمناکۆ) گەڕایەوە بۆ باوەشی خێزانەکەی واتە (دایکی)، بۆ هەر ئینسانێک هێندەی سەری دەرزیەک هەستی ئینسانی و ئینسادۆستی تێدابێت، نمایش و شێوازی گێڕانەوەی (مریەم، زمناکۆ، ئالان، چیا)ی بینیبێت، زۆر بەئاسانی تێدەگات کە ئەوەی ئینسانیەت و پێوەری مۆدێرن و مەدەنی هەبێت لەم دۆسییەدا بەخەرجنەدراوە.
ئێستا لەدوای (١٠ مانگ) لە گەڕانەوەی (مریەم) بۆ باوەشی دایکی، ئەو هەواڵە بڵاوبۆتەوە کە (مریەم) (هاوناز) نیە و کچی ئەو دایکە نیە، ئێستا جارێکیتر (مریەم) ژیانی واقیعی و ڕۆژانەی کەوتۆتەوە هەمان دۆخ کە (٢٧) ساڵی پێشوو پێوەی ناڵاندی، سەرگەردانی و دیارنەبوونی چارەنووس، گەڕان بەدوای خێزانە ڕاستەقینەکەیدا لەهەلومەرجێکی دژواردا.
گێڕانەوەو بەرئەنجامەکانی گێرانەوەی (مریەم) و پێوەرەکانی هەڵسوکەوت لەگەڵ ئەم دۆسیە ئینسانیەدا، ئەو حەقیقەتە ڕەهایەمان بۆ دەسەلمێنێت کە(یەکێتی‌و پارتی) وەک دوو هێز (٢٤) ساڵە، کۆی جومگەکانی ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتی‌و ئابوری‌و فەرهەنگی خەڵکیان کۆنترۆڵ کردووە، ناتوانن وەڵام بە سەرەتایترین و سادەترین پێداویستیەکانی ژیانی خەڵک بدەنەوە، دۆسیەی منداڵە ونبووەکانی هەڵەبجەو، گێڕانەوەی (مریەم) و کێشەکانی ئێستای نمونەیەکی بەرجەسته‌و زیندووە.
منداڵە وونبووەکانی هەڵەبجە تەنها کەرەستەی دەستی حیزبەکان نین، بۆ گەمەی سیاسی و ڕاوەدەنگی هەڵبژاردن، بەڵکو کارەکتەری زۆرانبازی نێوان ئیدارەکانی سەوز و نیلی لەلایەک و زەردیش لە لایەکیترن، بەپێی هەواڵەکان و لێدوانەکانی (مریەم) خۆی، کێشەی بۆ دروست بووە لەسەر ڕاستی و ناڕاستی پشکنینی (D.N.A)کەی، ئەم کێشەیەش بۆتە مەیدانێک بۆ دەستشکاندنەوەی زۆن و ئیدارە ڕەنگاوڕەنگەکانی کورستان.
کاتێک پارێزگاری سلێمانی (ئاسۆ فەرەیدون) نایەوێت وەڵام بە پێداویستەکانی ژیانی (مریەم) بداتەوە، دوای دروستبوونی ئەو کێشانە، بەقەولی دەزگا ڕاگەیاندنەکانی (پارتی) و دەزگا سێبەرەکانیان (نێچیرەڤان بارزانی) باوەش بۆ (مریەم) دەکاتەوە، شوقە و مووچەی بۆ دابین دەکات، لە کاتێکدا (مریەم) کە گەڕایەوە بۆ هەڵەبجە لە سەرەتادا، پێویستی بە سەرەتایترین هاوکاری و پشتیوانی بوو، بەڵام ئەم سەرۆکی بەناو حکومەتە کەس نەیئەزانی لە کوێیە و مەرحەمەت و باوەشەکەی دیارنەبوو، ئەوکاتە (مریەم) کچی (نێچیرەڤان بارزانی)نەبوو وەک ئێستا.
(مریەم) و سەرجەم منداڵە وونبووەکان و گەڕاوەکانی هەڵەبجە ئینسانن، نابێت ڕێگا بدەین بکرێنە تۆپی یاری و ململانێی نێوان حیزب و ئیدارەکان، نابێت ئەو ئینسانانە بۆ دەسکەوتی سیاسی و گەمەی هەڵبژاردن بەکاربهێنرێن وەک بەکارهاتوون.
لە کاتێکدا لە کوردستان حکومەتێک بوونی نیە کە خاوەن پڕنسیبی و بەها ئینسانیەکان بێت، دامودەزگایەک نیە کە تاکەکانی کۆمەڵگا وەک ئینسان سەیر بکات و یاری بەچارەنوسیان نەکرێت، ئەرکی هەموومانە کە نەیەڵین منداڵە وونبووەکان و گەڕاوەکانی هەڵەبجە، لەوەزیاتر بکەونە بەردەم لولەی تۆپی ستەمکاری و نائینسانیەتی دەسەڵاتدارانی هەرێمی کوردستان.
(مریەم و مریەمەکان) سەرجەم منداڵە وونبووەکان و گەڕاوەکانی هەڵەبجە ئینسانن، ئەکتەری شانۆی شانۆگەری فریودانی حیزبەکان نین، گرنگ نیە(مریەم) (هاوناز) بێت یان نا، (عەلی) (زمناکۆ) بێت،(بەرزان) (ئالان) بێت، (ێ‌‌‌عڤم) (چیا) بێت، گرنگ نیە منداڵی کام خێزانن!!! گرنگ نیە دایک و باوکیان کێیە!!! ئەوەی گرنگە ئەوەیە کە ئەمانە ئینسانن و دەبێت وەک ئینسان سەیر بکرێن و ژیانێکی ئینسانیان هەبێت، دواتر دەتوانن وەک ئینسان ببنەوە بەخاوەنی دایک و باوک، بگەڕێنەوە بۆ باوەشی گەرم و پڕ لە سۆز و خۆشەویستی خێزانەکانیان.
هیدایەت مەلا عەلی
