درەو مەهدی
مریەم باروتچیان “یەكێك لەمنداڵە ونبوەكانی” هەڵەبجە، بەدڵشكاوی لەئێرانە‌و هێشتا لەچاوەڕوانی یەكلابونەوەی كەیسەكەیدایە، ئەو بەئاواتەوەیە پشكنینەكان بیسەلمێنن كە كچێكی هەڵەبجەییە، ئەوەش دوای تێپەڕینی نزیكەی سێ مانگ بەسەر دۆزینەوەیدا.
مریەم لەتەمەنی شەش مانگیەوە لەخانەی كاروباری كۆمەڵایەتی لەپارێزگای مازندەرانی ئێران ژیاوە، پاشان پیاوێكی فارس ئەركی بەخێوكردنی گرتۆتە ئەستۆ.
ئەو ئێستا خوێندكاری دواقۆناغی زانكۆیە لەبەشی كارگێڕیی بازرگانی لەزانكۆی ئەدیبی شاری مازندەران، هەر لەتەمەنی حەوت ساڵیەوە هاوڕێكانی لەگەڕەكەكەیان پێیانوتوە “تۆ كچی ئەو خێزانە نیت‌و كوردیت”، باوكە فارسەكەشی پێیوتووە باوەڕ بەو جۆرە قسانە مەكە.
بەڵام دواتر لەتەمەنی 17 ساڵیدا رۆژێك باوكی ئەو نهێنییەی لەلا دركاندوەو وتویەتی “لەخانەی كاروباری كۆمەڵایەتی وەریگرتوەو پێیانوتوە تۆ كوردیت‌و خەڵكی ناوچەیەكی جەنگ بوی بەناوی سیروان”.
3/5ی ئەمساڵ، مریەم لەڕێگەی كۆمەڵەی قوربانیانی كیمیابارانی هەڵەبجەوە بۆ سۆراغی خانەوادە راستەقینەكەی گەڕایەوە، دوای ئەوەی خۆی وەكو ونبویەكی هەڵەبجە ناساند.
دوای تێپەڕبونی زیاتر لەدوو مانگ بەسەر گەڕانەوەیدا، بەهۆی بێهیوابونی لەئەنجامی پشكنینی DNA، چەند رۆژێك پێش جەژنی رەمەزان گەڕایەوە بۆ ئێران.
13ی ئەم مانگە، لەدیوانی پارێزگای هەڵەبجە بەئامادەبونی پارێزگارو هەردوو جێگرەكەیی‌و نوێنەری كۆمەڵەی قوربانیان‌و نوێنەری وەزارەتی شەهیدان، بڕیاردرا پەلە لەكەیسەكە بكرێت‌و لەدوای جەژنی رەمەزانەوە (17/7 جەژن بوو) لەماوەی یەك مانگدا كەیسەكە یەكلاییبكرێتەوە.
مریەم لەرێگەی تەلەفۆنەوە لەئێرانەوە قسەی بۆ هاوڵاتی كرد‌و وتی “من لەئێستادا لەئێرانم‌و ئاگاداری هیچ گۆڕانكاریەكی تازە نیم لەكەیسەكەمداو كەیسەكەم داوەتە دەست قایمقامی هەڵەبجەو پارێزگاری هەڵەبجەش ئاگادارە”.
مریەم وتیشی “ئەوان بڕیاریانداوە لەدوای یەك مانگ لەپاش جەژنی رەمەزان ئەنجامی پشكنینەكان رابگەیەنن”.
كچە ونبوەكەی هەڵەبجە دەڵێت تاكە داواكاری لەبەرپرسان ئەوەیە هاوكاری بكەن لەزوترینكاتدا‌و ئەنجامی پشكنینەكە بڵاوبكەنەوە تا بەخێزانی راستەقینەی خۆی شادبێتەوە.
وەزارەتی شەهیدان‌و كاروباری ئەنفالكراوان، لایەنێكی ئاگادارە لەكەیسەكەی مریەم، بەكەمتەرخەمی تۆمەتبار دەكرێت لەیەكلانەكردنەوەی كەیسەكەدا، بەڵام نوێنەری وەزارەتەكە لەو لیژنەیەی بۆ یەكلاكردنەوەی كەیسەكەی مریەم پێكهاتوە، پێیوایە هیچ كەمتەرخەمیەك نەكراوە‌و كەیسەكە پێویستی بەكاتی زیاترو لێكۆڵینەوەی زیاتر هەیە.
پەری نوری، بەڕێوەبەری گشتی لەوەزارەتی شەهیدان، بەهاوڵاتی وت “لەم كەیسەدا هیچ فشارو رێگری نیە، هۆكاری دواكەوتنەكەی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە لەهەڵەبجەدا هەندێك خێزان لەكاتی كیمیاباراندا هەموو خێزانەكەیان تێداچوە‌و كەسێكی نەماوەتەوە كە هەواڵ بدات بەوەزارەتی شەهیدان‌و سەنتەری مایكرۆجین، كە لەخێزانەكەیدا منداڵی ونبو هەیە”.
وتیشی “هەر بۆیە پشكنینی ئەو كەیسە لەلایەن سەنتەری مایكرۆجینەوە زۆر قورس بوە، چەندین خێزان پشكنینەكانیان زۆر لەیەكەوە نزیكە”.
مریەم دوو رۆژ دوای گەڕانەوەی، لەسلێمانی سامپڵی خوێنی لێوەرگیراوە بۆ ئەنجامدانی پشكنینی دی ئێن ئەی، بەڵام تائێستا ئەنجامی پشكنینەكە دەرنەچووە.
لەساڵی 2014دا وەزارەتی شەهیدان فۆڕمی زانیاری بەو خێزانانە پڕكردۆتەوەو سامپڵی خوێنی لێوەرگرتون كە منداڵیان ونبوە، هەندێك خێزان هێشتا نەڕۆیشتون هەواڵی ئەوە بدەن منداڵیان ون بوەو سامپڵی خوێن پێشكەش بەسەنتەری مایكرۆجین بكەن لەسلێمانی.
پەری نوری رونیكردەوە، دكتۆر فەرهاد لەسەنتەری مایكرۆجین بەردەوام داوای سامپڵی زیاتری خوێنی ئەو خێزانانە دەكات كە ماون، لەبەرئەوەی وەك كەسێكی شارەزا لەزانستی دی ئێن ئەی دەیەوێت لەسەدا 99.9ی بۆ دەربكەوێت مریەم لەكام خێزانەوە نزیكە.
لەسەروبەندی كەیسەكەی مریەمدا، لەدیوانی پارێزگای هەڵەبجە لیژنەیەك لەنوێنەرایەتی بەشێك لەبەرپرسە ئیداریەكانی ئەو سنورە پێكهێنراو چەند پێشنیارێك كران‌و بەكۆنوسێك‌و ئاڕاستەی وەزیری شەهیدان كرا.
یەكێك لەپێشنیارەكان ئەوە بوو لەمەودوا هەر منداڵێك دەردەكەوێت لەوڵاتی ئێران‌و بانگەشەی ئەوە دەكات هەڵەبجەییە، لەرێگەی ئەو لیژنەیەوە كار بۆ ئەوە بكەن سامپڵی خوێنی لێوەربگیرێت‌و خوێنەكەی لەگەڵ ئەو خانەوادانەدا بەراورد بكەن كە پڕۆفایلەكانیان لەسەنتەری مایكرۆجین هەیە.
سەرەڕای هەوڵەكان، بەڵام سەرۆكی كۆمەڵەی قوربانیانی كیمیابارانی هەڵەبجە، هێشتنەوەی مەریم لەچاوەڕوانیدا دەخاتە ئەستۆی وەزارەتی شەهیدان، پێیوایە وەزارەت دەستی دەستی بەكەیسەكەوە دەكات.
لوقمان عەبدولقادر بەهاوڵاتی وت “دوای ئەوەی ئێمە وەك كۆمەڵەی قوربانیانی هەڵەبجە ماوەی دوو ساڵ‌و پێنج مانگە هەوڵ لەگەڵ ئەم كەیسەدا دەدەین، بەڵام لەو كاتەوەی وەزارەتی شەهیدان هاتۆتە ناو ئەم كەیسەوە، كەمتەرخەمی نواندوە لەبەئەنجامگەیاندنی كەیسەكەدا”.
سەرۆكی كۆمەڵەی قوربانیان نیگەرانی خۆی لەشێوازی پشكنینەكان دەربڕی‌و وتی “بەداخەوە ئەو دكتۆرەی لەم كەیسەدا كاردەكات، وەزارەتی شەهیدان راینەسپاردوەو لەبەرئەوەی بەخۆبەخش ئەو كارە دەكات تەنیا لەكاتی فەراغدا كار لەم كەیسەدا دەكات، ئەمەش یەكێكە لەو هۆكارانەی كەیسەكە دوا بكەوێت‌و بەهەڵپەسێردراوی بمێنێتەوە”.
بەپێی تازەترین ئاماری كۆمەڵەی قوربانیانی هەڵەبجە، 82 منداڵی ونبوی سەر بە 56 خێزانی هەڵەبجە بونیان هەیە، بەدەر لەوەش تائێستا حەوت منداڵی ونبوی هەڵەبجە دۆزراونەتەوە.
لەسەرەتای هاتنەوەی مریەم بۆ هەڵەبجە بۆ دۆزینەوەی خانەوادەكەی، 11 خێزان كە پێشتر سەمپڵی خوێنیان پێشكەش بەوەزارەتی شەهیدان كردبوو خۆیان بەخاوەنی ئەو كچە دەزانی، بەڵام ئێستا پاش پشكنینی پزیشكی تەنیا سێ خێزان ماونەتەوە بتوانن خاوەندارێتی لەمریەم بكەن.
سەلاح مەحمود، یەكێك لەو هاوڵاتیانەی لەكاتی كیمیابارانكردنی هەڵەبجەدا 10 كەسی خێزانەكەیان بێسەروشوێن بون، لەئێستادا یەكێكە لەو سێ خێزانەی خۆیان بەخاوەنی مریەم دەزانن، بەهاوڵاتی وت “ئێمە بەهۆی ئەوەی لەكاتی كیمیابارانی هەڵەبجەدا 10 كەس لەخێزانەكەمان بێسەروشوێن بوەو لەنێویشیاندا منداڵی هاوڕەگەزو هاوتەمەنی مریەم هەبوو، بۆیە خۆمان بەخاوەنی مریەم دەزانین”.
وتیشی “بەداخەوە تائێستا ئەو كەیسە یەكلایی نەكراوەتەوە، كەمتەرخەمیەكە بۆ حكومەت دەگەڕێتەوە چونكە نەیتوانیوە كەیسەكە یەكلایی بكاتەوە”.
هەروەها داوای لەحكومەت كرد هەرچی زوترە ئەو كەیسەیان بۆ یەكلاییبكاتەوەو لەچاوەڕوانیدا نەیانهێڵێتەوە.
